สถานการณ์ในไต้หวันเข้าขั้นวิกฤต หลังเผชิญเหตุการณ์ “ไต้หวันฝนถล่มหนัก” อย่างไม่เคยปรากฏมาก่อนในรอบหลายปี ซึ่งเป็นผลพวงจากอิทธิพลของพายุไต้ฝุ่น “ขนุน” (Khanun) แม้พายุจะไม่ได้ขึ้นฝั่งโดยตรง แต่ได้ปลดปล่อยปริมาณน้ำฝนสะสมสูงกว่า 1,000 มิลลิเมตรในบางพื้นที่ ส่งผลให้เกิดน้ำท่วมฉับพลันและดินโคลนถล่มรุนแรง โดยเฉพาะในเทศมณฑลหนานโถว ล่าสุดยอดผู้เสียชีวิตเพิ่มเป็น 4 ราย และต้องสั่ง “อพยพคนไต้หวัน” แล้วกว่า 5,900 คน บทความนี้จะพาไปวิเคราะห์ถึงต้นตอของภัยพิบัติ, การรับมือของทางการ และผลกระทบในวงกว้างที่อาจส่งผลมาถึงซัพพลายเชนโลก
นี่ไม่ใช่แค่ ข่าวไต้หวันล่าสุด เกี่ยวกับภัยธรรมชาติ แต่เป็นภาพสะท้อนของความเปราะบางต่อสภาพภูมิอากาศสุดขั้วที่ทวีความรุนแรงขึ้นทุกปี เหตุการณ์ น้ำท่วมไต้หวัน ครั้งนี้ มีความคล้ายคลึงกับภัยพิบัติจากพายุไต้ฝุ่นโมราakot ในปี 2552 ซึ่งเคยสร้างความเสียหายครั้งประวัติศาสตร์ และครั้งนี้ พายุไต้ฝุ่นขนุนก็ได้ตอกย้ำถึงอันตรายของพายุที่เคลื่อนตัวช้าและมีปฏิสัมพันธ์กับภูมิประเทศที่เป็นภูเขาสูงของไต้หวัน
ศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินกลาง (Central Emergency Operation Center) ของไต้หวัน รายงานตัวเลขความสูญเสียล่าสุด (ณ วันที่ 4 ส.ค. 2568) ว่ามีผู้เสียชีวิตที่ได้รับการยืนยันแล้ว 4 ราย บาดเจ็บอีกจำนวนมาก และประชาชนหลายพันคนต้องทิ้งบ้านเรือนเพื่อความปลอดภัย ถนนและสะพานหลายสายถูกตัดขาด หมู่บ้านในพื้นที่ห่างไกลถูกโดดเดี่ยวโดยสิ้นเชิง ภาพที่ปรากฏผ่านสื่อทั่วโลกคือภาพของมวลน้ำสีโคลนที่ไหลบ่าเข้าท่วมบ้านเรือนและพื้นที่เกษตรกรรม สร้างความเสียหายเป็นมูลค่ามหาศาล
“ขนุน” ไต้ฝุ่นที่ไม่เข้าฝั่ง แต่สร้างหายนะได้อย่างไร?
สาเหตุฝนตกหนักในไต้หวันคืออะไร คำถามนี้เป็นหัวใจสำคัญของการทำความเข้าใจภัยพิบัติครั้งนี้ ผู้เชี่ยวชาญจาก กรมอุตุนิยมวิทยากลางไต้หวัน (Central Weather Administration – CWA) อธิบายว่า ปรากฏการณ์นี้เกิดจากปัจจัยหลายอย่างประกอบกัน
- การเคลื่อนตัวที่ช้าของพายุ พายุไต้ฝุ่นขนุนเคลื่อนตัวช้ามากเมื่อเข้าใกล้ชายฝั่งตอนเหนือของไต้หวัน แม้จะไม่ได้ขึ้นฝั่ง แต่การที่พายุแช่อยู่เป็นเวลานาน ทำให้แถบฝน (Rainbands) ด้านนอกของพายุพาดผ่านเกาะไต้หวันอย่างต่อเนื่อง
- ปฏิสัมพันธ์กับมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ พายุได้ดึงเอามวลอากาศชื้นจากมรสุมตะวันตกเฉียงใต้เข้ามาเสริมกำลัง ทำให้ปริมาณไอน้ำในอากาศมีมหาศาล
- ปรากฏการณ์ “Orographic Lift” เมื่อมวลอากาศชื้นที่อัดแน่นถูกพัดเข้าปะทะกับเทือกเขากลาง (Central Mountain Range) ของไต้หวัน ซึ่งมีความสูงชัน มวลอากาศจะถูกบังคับให้ยกตัวขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดการควบแน่นและกลั่นตัวเป็นฝนที่ตกหนักอย่างยิ่งยวดในบริเวณหน้าเขา ปรากฏการณ์นี้คือสาเหตุหลักที่ทำให้ปริมาณน้ำฝนในเขตภูเขาของเทศมณฑล หนานโถว สูงกว่าใน ไทเป หลายเท่าตัว
“เราตรวจวัดปริมาณฝนสะสม 3 วันในตำบลเหรินไอ่ (Ren’ai) ของหนานโถว ได้สูงถึง 1,046 มิลลิเมตร ซึ่งเป็นตัวเลขที่อยู่ในระดับหายนะ มันเทียบเท่ากับปริมาณฝนที่ควรจะตกในเวลาครึ่งปี แต่มันเกิดขึ้นในเวลาเพียง 72 ชั่วโมง” เจ้าหน้าที่ CWA กล่าว
ไต้หวันประกาศเตือนภัยระดับไหน? ทางการได้ประกาศเตือนภัยฝนตกหนักระดับ “สีม่วง” (Extremely Torrential Rain) ในหลายพื้นที่ ซึ่งเป็นระดับการเตือนภัยสูงสุด หมายถึงปริมาณฝนเกิน 500 มิลลิเมตรใน 24 ชั่วโมง
เจาะพื้นที่วิกฤต “หนานโถว” สมรภูมิรับมือน้ำป่าและดินถล่ม
เทศมณฑลหนานโถว ซึ่งเป็นเพียงเทศมณฑลเดียวของไต้หวันที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล กลายเป็นศูนย์กลางของภัยพิบัติครั้งนี้ สภาพภูมิประเทศที่เป็นภูเขาสูงและมีหมู่บ้านตั้งอยู่ตามหุบเขา ทำให้มีความเสี่ยงสูงต่อ ดินโคลนถล่ม
- ตำบลเหรินไอ่ (Ren’ai Township) ได้รับความเสียหายหนักที่สุด ถนนทุกสายที่เชื่อมต่อไปยังตำบลนี้ถูกตัดขาดโดยสิ้นเชิง สะพานหลายแห่งถูกกระแสน้ำพัดหายไป ทำให้ประชาชนกว่า 2,000 คนในหลายหมู่บ้านถูกโดดเดี่ยว
- ปฏิบัติการกู้ภัยทางอากาศ กองทัพไต้หวันได้ส่งเฮลิคอปเตอร์ Black Hawk และ Chinook เข้าไปยังพื้นที่เพื่อลำเลียงสิ่งของช่วยเหลือและอพยพผู้ป่วย ผู้สูงอายุ และนักท่องเที่ยวที่ติดค้างออกมา
- ความเสียหายภาคเกษตรกรรม หนานโถวเป็นแหล่งปลูกชาอู่หลงคุณภาพสูงและพืชผลเมืองหนาวที่สำคัญ พื้นที่เกษตรกรรมจำนวนมากถูกน้ำท่วมและดินโคลนทับถม สร้างความเสียหายเบื้องต้นที่ประเมินโดยสภาเกษตรกรรมไต้หวันแล้วไม่ต่ำกว่า 500 ล้านดอลลาร์ไต้หวันใหม่ และคาดว่าจะเพิ่มสูงขึ้นอีก
5W1H สรุปสถานการณ์ “ไต้หวันฝนถล่มหนัก”
- Who (ใคร) ประชาชนในไต้หวัน โดยเฉพาะในเทศมณฑลหนานโถว กำลังเผชิญภัยพิบัติ โดยมีศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉินกลางและกองทัพเป็นหน่วยงานหลักในการช่วยเหลือ
- What (ทำอะไร) เผชิญเหตุการณ์น้ำท่วมฉับพลันและดินโคลนถล่มรุนแรง ทำให้มีผู้เสียชีวิต บาดเจ็บ และต้องอพยพจำนวนมาก
- When (เมื่อไหร่) เหตุการณ์ทวีความรุนแรงสูงสุดในช่วง 48-72 ชั่วโมงที่ผ่านมา (2-4 สิงหาคม 2568)
- Where (ที่ไหน) ทั่วเกาะไต้หวัน แต่พื้นที่วิกฤตที่สุดคือเทศมณฑลหนานโถว และพื้นที่ภูเขาตอนกลางของเกาะ
- Why (ทำไม) จากอิทธิพลร่วมของพายุไต้ฝุ่นขนุนที่เคลื่อนตัวช้า, มรสุมตะวันตกเฉียงใต้ และสภาพภูมิประเทศที่เป็นภูเขาสูงชัน
- How (อย่างไร) ปริมาณฝนที่ตกหนักมหาศาลทำให้เกิดมวลน้ำขนาดใหญ่ไหลบ่าจากภูเขาลงสู่ที่ต่ำอย่างรวดเร็ว ก่อให้เกิดน้ำป่าและดินถล่ม
ผลกระทบทางเศรษฐกิจ จากไร่ชาสู่โรงงานชิป และคำถามถึง TSMC
แม้ความเสียหายส่วนใหญ่จะกระจุกตัวอยู่ในภาคเกษตรกรรม แต่ทุกครั้งที่เกิดภัยพิบัติรุนแรงในไต้หวัน โลกมักจะจับตามองไปยังอุตสาหกรรมที่สำคัญที่สุดของเกาะ นั่นคือ อุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์
- ผลกระทบโดยตรง ในขณะนี้ ยังไม่มีรายงานว่าโรงงานผลิตชิปของบริษัทชั้นนำอย่าง TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) หรือบริษัทอื่นๆ ได้รับผลกระทบโดยตรงจากเหตุการณ์ น้ำท่วมไต้หวัน ครั้งนี้ เนื่องจากโรงงานส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในเขตนิคมอุตสาหกรรมทางวิทยาศาสตร์ที่เมืองซินจู๋, ไถจง และไถหนาน ซึ่งมีระบบป้องกันน้ำท่วมที่แข็งแกร่งและไม่ได้อยู่ในพื้นที่วิกฤต
- ผลกระทบทางอ้อมที่น่ากังวล
- ปัญหาซัพพลายเชน การที่ถนนและระบบโลจิสติกส์ถูกตัดขาด อาจส่งผลกระทบต่อการขนส่งวัตถุดิบและสินค้าสำเร็จรูปได้ในระยะสั้น
- เสถียรภาพของพลังงานและน้ำ โรงงานผลิตชิปต้องการน้ำและไฟฟ้าที่มีเสถียรภาพสูงสุด หากภัยพิบัติส่งผลกระทบต่อโครงข่ายไฟฟ้าหรืออ่างเก็บน้ำที่ใช้ในการผลิต ก็อาจสร้างปัญหาตามมาได้
- ความเชื่อมั่นของนักลงทุน เหตุการณ์ภัยพิบัติที่รุนแรงและเกิดบ่อยครั้งขึ้น ทำให้เกิดคำถามถึงความเสี่ยงในการที่โลกต้องพึ่งพาการผลิตชิปจากไต้หวันมากเกินไป
คนไทยในไต้หวันปลอดภัยไหม? เสียงจากสำนักงานการค้าและเศรษฐกิจไทย
หนึ่งในคำถามที่คนไทยให้ความสนใจมากที่สุดคือ คนไทยในไต้หวันปลอดภัยไหม จากการตรวจสอบเบื้องต้นไปยังสำนักงานการค้าและเศรษฐกิจไทย ณ ไทเป (สถานะเทียบเท่าสถานทูต) ได้มีการออกประกาศเตือนให้คนไทยที่พำนักในไต้หวัน โดยเฉพาะในพื้นที่เสี่ยง ให้ติดตามข่าวสารจากทางการอย่างใกล้ชิดและหลีกเลี่ยงการเดินทางไปยังพื้นที่ภูเขาและริมน้ำ
ขณะนี้ยังไม่มีรายงานว่ามีคนไทยได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิตจากเหตุการณ์นี้ แต่ทางการไทยยังคงประสานงานกับทางการไต้หวันอย่างใกล้ชิดเพื่อเฝ้าระวังและเตรียมให้ความช่วยเหลือหากจำเป็น
บทสรุปและบทเรียน เมื่อธรรมชาติส่งสัญญาณเตือนที่ดังขึ้น
เหตุการณ์ ไต้หวันฝนถล่มหนัก จากอิทธิพลของพายุไต้ฝุ่นขนุน เป็นอีกหนึ่งโศกนาฏกรรมที่ตอกย้ำว่าโลกกำลังเผชิญกับสภาพอากาศที่แปรปรวนและสุดขั้วมากขึ้น การจัดการภัยพิบัติของไต้หวันซึ่งถือว่ามีประสิทธิภาพสูงเป็นอันดับต้นๆ ของโลก ยังคงต้องเผชิญกับความท้าทายจากธรรมชาติที่คาดเดาได้ยากขึ้น
บทเรียนสำคัญจากวิกฤตครั้งนี้คือ ความจำเป็นในการปรับปรุงระบบเตือนภัยให้แม่นยำยิ่งขึ้น การวางผังเมืองที่คำนึงถึงความเสี่ยงทางภูมิศาสตร์ และการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่สามารถรับมือกับภัยพิบัติในระดับที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนได้ สถานการณ์น้ำท่วมไต้หวันล่าสุดวันนี้ อาจคลี่คลายลงในไม่ช้า แต่บาดแผลและความเสียหายที่เกิดขึ้นจะเป็นเครื่องเตือนใจให้ทุกประเทศต้องเตรียมพร้อมรับมือกับอนาคตที่สภาพอากาศจะไม่ได้เป็นมิตรเหมือนเดิมอีกต่อไป
แหล่งที่มาจาก : am2con
