ระเบิดโรงงานวัตถุระเบิดเทนเนสซี มากกว่าอุบัติเหตุ คือสัญญาณเตือนถึงจุดเปราะบางในห่วงโซ่อุปทานกองทัพสหรัฐฯ

โรงงานวัตถุระเบิดเทนเนสซี เสียงระเบิดที่ดังสนั่นหวั่นไหวจาก โรงงานวัตถุระเบิดเทนเนสซี ในช่วงเช้าของวันอังคาร ไม่เพียงแต่สร้างแรงสั่นสะเทือนที่รู้สึกได้ไกลนับสิบกิโลเมตรและปลุกให้ชาวเมือง คิงส์พอร์ต (Kingsport) ตื่นจากภวังค์ แต่ยังส่งแรงกระเพื่อมไปถึงใจกลางกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ อีกด้วย เหตุการณ์ที่ Holston Army Ammunition Plant (HSAAP) ซึ่งบริหารงานโดยบริษัท BAE Systems ยักษ์ใหญ่ด้านการป้องกันประเทศ ไม่ใช่แค่อุบัติเหตุทางอุตสาหกรรมที่น่าสะพรึงกลัว แต่เป็นสัญญาณเตือนภัยที่ดังและชัดเจนถึงความเปราะบางของ ห่วงโซ่อุปทานทางทหาร ที่สำคัญยิ่งยวดของสหรัฐฯ ในช่วงเวลาที่โลกกำลังเผชิญกับความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์สูงสุดในรอบหลายทศวรรษ

โรงงานวัตถุระเบิดเทนเนสซี เกิดอะไรขึ้นที่คิงส์พอร์ต ลำดับเหตุการณ์และผลกระทบเบื้องต้น

เช้าวันที่ 14 ตุลาคม 2568 เวลาประมาณ 0915 น. ตามเวลาท้องถิ่น เกิดเหตุระเบิดรุนแรงขึ้นภายในพื้นที่ส่วนผสมวัตถุระเบิดของโรงงาน HSAAP พยานผู้เห็นเหตุการณ์ซึ่งอยู่ห่างออกไปหลายกิโลเมตรเล่าว่า “ตอนแรกคิดว่ามีแผ่นดินไหว หน้าต่างบ้านสั่นสะเทือนอย่างรุนแรง พอออกมาดูก็เห็นกลุ่มควันสีดำขนาดใหญ่พวยพุ่งขึ้นสู่ท้องฟ้า”

• สถานที่เกิดเหตุ โรงงาน Holston Army Ammunition Plant เมืองคิงส์พอร์ต รัฐเทนเนสซี ซึ่งเป็นโรงงานของ กองทัพบกสหรัฐ (U.S. Army) และบริหารจัดการโดยบริษัท BAE Systems
• การตอบสนองฉุกเฉิน ทีมดับเพลิงและหน่วยฉุกเฉินของโรงงานเข้าควบคุมสถานการณ์ได้อย่างรวดเร็ว โดยมีการสั่งอพยพพนักงานในพื้นที่ใกล้เคียงทันที และประกาศให้ประชาชนในรัศมี 3 กิโลเมตรอยู่แต่ในอาคาร (Shelter-in-place) เป็นการชั่วคราว
• ความเสียหาย มีรายงานผู้บาดเจ็บเล็กน้อย 4 รายจากแรงระเบิด แต่ไม่มีผู้เสียชีวิต ขณะที่อาคารที่เกิดเหตุได้รับความเสียหายอย่างหนัก การประเมินความเสียหายทั้งหมดกำลังอยู่ในระหว่างการดำเนินการ
• การสืบสวน สาเหตุการระเบิดที่โรงงานในเทนเนสซีคืออะไร? ขณะนี้ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจน BAE Systems ได้ออกแถลงการณ์ว่ากำลังทำงานร่วมกับกองบัญชาการยุทโธปกรณ์กองทัพบก (Army Materiel Command) และ สำนักงานบริหารความปลอดภัยและอาชีวอนามัย (OSHA) เพื่อสืบสวนหาสาเหตุของอุบัติเหตุในครั้งนี้อย่างละเอียด

ไม่ใช่แค่โรงงานธรรมดา หัวใจของการผลิตวัตถุระเบิดของโลกตะวันตก

เพื่อให้เข้าใจถึงผลกระทบในวงกว้าง เราต้องเข้าใจก่อนว่า โรงงาน Holston Army Ammunition Plant ผลิตอะไร? โรงงานแห่งนี้ก่อตั้งขึ้นในปี 1942 ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 และเป็นสถานที่หลักเพียงแห่งเดียวในซีกโลกตะวันตกที่ผลิตวัตถุระเบิดวิจัย หรือ “Research Department Explosive” ซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญในการผลิตอาวุธยุทโธปกรณ์สมัยใหม่เกือบทุกชนิด

• ผลิตภัณฑ์หลัก RDX (Royal Demolition eXplosion) และ HMX (High Melting point eXplosive) ซึ่งเป็นวัตถุระเบิดแรงสูงที่มีความเสถียร ใช้เป็นส่วนประกอบในหัวรบของขีปนาวุธ, ตอร์ปิโด, กระสุนปืนใหญ่, ระเบิดนำวิถี และระเบิดพลาสติก
• ความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์ HSAAP ผลิตวัตถุระเบิดเหล่านี้คิดเป็นสัดส่วนเกือบ 100% ของความต้องการทั้งหมดของกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ และยังเป็นผู้ส่งออกรายใหญ่ให้กับประเทศพันธมิตรในกลุ่ม NATO และพันธมิตรอื่นๆ ทั่วโลก

การหยุดชะงักของการผลิตที่โรงงานแห่งนี้ แม้จะเป็นเพียงระยะสั้น ก็อาจส่งผลกระทบแบบโดมิโนต่อสายการผลิตอาวุธทั่วประเทศและทั่วโลกได้ทันที โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเวลาที่ความต้องการกระสุนและขีปนาวุธพุ่งสูงขึ้นจากการให้ความช่วยเหลือยูเครนและความตึงเครียดในภูมิภาคอินโด-แปซิฟิก

ความท้าทายของโครงสร้างพื้นฐานที่ “แก่ชรา”

เหตุการณ์ ระเบิดโรงงานทหารสหรัฐ ครั้งนี้ ได้ส่องสปอตไลท์ไปยังปัญหาที่ใหญ่กว่า นั่นคือสภาพของฐานอุตสาหกรรมการป้องกันประเทศ (Defense Industrial Base) ของสหรัฐฯ ที่ส่วนใหญ่สร้างขึ้นในยุคสงครามโลกและสงครามเย็น

• โรงงานเก่า-เทคโนโลยีใหม่ แม้ว่า BAE Systems จะลงทุนหลายร้อยล้านดอลลาร์ในการปรับปรุงโรงงานให้ทันสมัย แต่โครงสร้างพื้นฐานหลักหลายส่วนก็มีอายุมากกว่า 80 ปี ซึ่งมาพร้อมกับความเสี่ยงด้าน ความปลอดภัยโรงงานอุตสาหกรรม ที่สูงขึ้น
• แรงกดดันด้านการผลิต ความต้องการอาวุธที่เพิ่มขึ้นทั่วโลกทำให้โรงงานเหล่านี้ต้องเดินเครื่องการผลิตเกือบตลอด 24 ชั่วโมง ซึ่งเพิ่มแรงกดดันให้กับทั้งเครื่องจักรและบุคลากร นักวิเคราะห์จาก Center for Strategic and International Studies (CSIS) ตั้งข้อสังเกตว่า “การเร่งการผลิตในโรงงานที่เก่าแก่นั้นมีความเสี่ยงโดยธรรมชาติ เรากำลังผลักดันระบบที่ออกแบบมาสำหรับยุคอื่นให้ทำงานเกินขีดจำกัด”
• ประวัติอุบัติเหตุ แม้จะไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยครั้ง แต่โรงงานผลิตวัตถุระเบิดทางทหารก็เคยมีประวัติอุบัติเหตุร้ายแรงมาก่อน ประวัติอุบัติเหตุ BAE Systems และผู้รับเหมารายอื่น ๆ มักถูกตรวจสอบอย่างเข้มงวดโดย OSHA และเหตุการณ์ครั้งนี้จะนำไปสู่การทบทวนมาตรการความปลอดภัยครั้งใหญ่อย่างแน่นอน

ผลกระทบต่อชุมชนและสิ่งแวดล้อม

สำหรับชาวเมืองคิงส์พอร์ต การอยู่ร่วมกับโรงงานผลิตวัตถุระเบิดขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลกเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตมาหลายชั่วอายุคน HSAAP เป็นนายจ้างรายใหญ่ที่สุดในภูมิภาค แต่เหตุการณ์ระเบิดครั้งนี้ก็ได้สร้างความกังวลระลอกใหม่ “เรารู้ว่าพวกเขามีมาตรการความปลอดภัยที่เข้มงวด แต่เมื่อเกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้น มันก็อดที่จะกังวลไม่ได้” นายกเทศมนตรีเมืองคิงส์พอร์ตกล่าว “สิ่งสำคัญที่สุดตอนนี้คือความปลอดภัยของประชาชนและพนักงาน และเราต้องการความโปร่งใสอย่างเต็มที่ในกระบวนการสืบสวน”

ผลกระทบระเบิดต่อชุมชนคิงส์พอร์ต ยังรวมถึงความกังวลด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งสำนักงานปกป้องสิ่งแวดล้อม (EPA) ได้ส่งทีมเข้าตรวจสอบคุณภาพอากาศและแหล่งน้ำโดยรอบโรงงานเพื่อหาสารเคมีปนเปื้อนแล้ว

บทสรุป Wake-Up Call สำหรับเพนตากอน

เหตุการณ์ระเบิดที่ โรงงานวัตถุระเบิดเทนเนสซี อาจเป็นเพียงอุบัติเหตุ แต่ผลกระทบของมันกว้างไกลกว่ารั้วของโรงงาน มันคือ “Wake-Up Call” หรือสัญญาณปลุกที่ดังสนั่นไปถึงเพนตากอนและรัฐสภาสหรัฐฯ ให้หันมาทบทวนอย่างจริงจังถึงการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานด้านการป้องกันประเทศที่กำลังเสื่อมโทรม

ในโลกที่ความขัดแย้งสามารถปะทุขึ้นได้ทุกเมื่อ ความมั่นคงของชาติไม่ได้ขึ้นอยู่กับจำนวนเครื่องบินรบหรือเรือบรรทุกเครื่องบินเท่านั้น แต่ยังขึ้นอยู่กับความสามารถของโรงงานเก่าแก่เช่น Holston ที่จะสามารถผลิตยุทโธปกรณ์ได้อย่างปลอดภัยและต่อเนื่อง การสืบสวนหาสาเหตุของระเบิดครั้งนี้จึงไม่ได้เป็นเพียงการค้นหาความผิดพลาดทางเทคนิค แต่เป็นการค้นหาคำตอบว่า สหรัฐฯ จะเตรียมพร้อมรับมือกับความท้าทายด้านความมั่นคงในศตวรรษที่ 21 ด้วยโครงสร้างพื้นฐานจากศตวรรษที่ 20 ได้อย่างไร

แหล่งที่มาจาก : am2con