ท่ามกลางความพยายามยาวนานหลายปีในการนำบริษัทเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ชั้นนำของโลก ล่าสุดมีรายงานว่า Shein (ชีอิน) ยักษ์ใหญ่แห่งวงการ Fast Fashion กำลังพิจารณาการตัดสินใจครั้งสำคัญที่อาจเปลี่ยนทิศทางของบริษัทไปตลอดกาล นั่นคือการย้ายสำนักงานใหญ่จากสิงคโปร์กลับสู่จีน และเปลี่ยนเป้าหมายการเสนอขายหุ้นครั้งแรกต่อสาธารณชน (IPO) จากลอนดอนมายัง ตลาดหุ้นฮ่องกง การเคลื่อนไหวครั้งนี้ไม่ใช่แค่การเปลี่ยนแผนธุรกิจ แต่เป็นสัญญาณของการ “ยอมถอย” เชิงกลยุทธ์ หลังจากความพยายาม “ล้างภาพลักษณ์” และสร้างตัวตนให้เป็นบริษัทสากลเพื่อเอาใจนักลงทุนตะวันตกต้องเผชิญกับกำแพงที่มองไม่เห็น ทั้งแรงกดดันทางการเมืองและข้อกล่าวหาด้าน ESG ที่รุนแรง บทความนี้จะวิเคราะห์เส้นทาง Shein IPO ที่ขรุขระ เจาะลึกถึงสาเหตุที่แท้จริงของการ “หวนคืนสู่รากเหง้า” และสำรวจผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับสมรภูมิค้าปลีกเสื้อผ้าในประเทศไทยที่ Shein ถือเป็นผู้เล่นรายสำคัญ
เส้นทาง IPO ที่ไม่ราบรื่น จากนิวยอร์กสู่ลอนดอน และจุดหมายล่าสุดที่ ‘ฮ่องกง’
เรื่องราวการเดินทางสู่ตลาดหุ้นของ Shein เปรียบได้กับมหากาพย์ที่เต็มไปด้วยการวางแผน, การปรับกลยุทธ์, และความผิดหวังซ้ำแล้วซ้ำเล่า
- ความฝันที่นิวยอร์ก (The New York Dream) ในช่วงปี 2022-2023 Shein ได้ยื่นเอกสารเพื่อขอจดทะเบียนใน ตลาดหลักทรัพย์นิวยอร์ก (NYSE) อย่างเงียบๆ ด้วยมูลค่าบริษัทที่เคยประเมินไว้สูงถึง 1 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ อย่างไรก็ตาม แผนการนี้ต้องเผชิญกับอุปสรรคใหญ่หลวงจากคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ของสหรัฐ (SEC) และนักการเมืองอเมริกันที่ตั้งคำถามอย่างหนักเกี่ยวกับความโปร่งใสของ ห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) โดยเฉพาะข้อกล่าวหาเรื่องการใช้แรงงานชาวอุยกูร์ในเขตซินเจียงในการผลิตฝ้าย รวมถึงประเด็นความมั่นคงของข้อมูลผู้บริโภค
- แผนสองที่ลอนดอน (The London Pivot) เมื่อประตูสู่สหรัฐฯ ดูเหมือนจะปิดลง Shein ได้เบนเข็มมายังตลาดหลักทรัพย์ลอนดอน (LSE) ในช่วงต้นปี 2025 โดยหวังว่าสภาพแวดล้อมด้านกฎระเบียบจะผ่อนปรนกว่า แต่ก็ต้องเผชิญกับแรงต้านจากนักการเมืองและนักสิทธิมนุษยชนในอังกฤษไม่ต่างกัน ทำให้แผนการ IPO ในลอนดอนเริ่มมีความไม่แน่นอนสูง
- กลับสู่เอเชีย ฮ่องกงคือคำตอบ? ล่าสุด แหล่งข่าวหลายแห่งรายงานตรงกันว่า Shein กำลังพิจารณาฮ่องกงเป็นเป้าหมายหลักในการทำ Shein IPO การเลือกฮ่องกงมีข้อดีหลายประการ ทั้งความใกล้ชิดกับฐานการผลิตและซัพพลายเออร์ส่วนใหญ่ในจีนแผ่นดินใหญ่, ความเข้าใจในโมเดลธุรกิจของบริษัทจีน, และที่สำคัญคือกระบวนการตรวจสอบที่คาดว่าจะราบรื่นกว่าตลาดตะวันตก
“Shein จะ IPO เมื่อไหร่” ยังคงเป็นคำถามที่ไม่มีคำตอบชัดเจน แต่การเบนเข็มสู่ฮ่องกงครั้งนี้ ถือเป็นความคืบหน้าที่เป็นรูปธรรมมากที่สุดในรอบหลายปี
ทำไมต้อง ‘สิงคโปร์’? กลยุทธ์ ‘ล้างภาพลักษณ์’ ที่ไปไม่ถึงฝั่งฝัน
เพื่อทำความเข้าใจการตัดสินใจย้ายกลับจีน เราต้องย้อนไปดูว่า ทำไม Shein ถึงออกจากสิงคโปร์ ในตอนแรก? ในช่วงปี 2021-2022 Shein ได้ย้ายสำนักงานใหญ่และจดทะเบียนบริษัทโฮลดิ้งในสิงคโปร์ โดยมี Chris Xu (สวีหย่างเทียน) ผู้ก่อตั้งและ CEO ที่เก็บตัวเงียบ ก็ได้ย้ายไปเป็นผู้พำนักถาวรที่นั่นด้วย
กลยุทธ์ Shein ย้ายสำนักงานใหญ่ ไปสิงคโปร์ถูกมองอย่างกว้างขวางว่าเป็นความพยายาม “De-Sinicization” หรือ “การลดทอนความเป็นจีน” ของบริษัท เพื่อวัตถุประสงค์หลักคือ
- สร้างภาพลักษณ์ความเป็นสากล (International Image) การมีฐานที่มั่นในสิงคโปร์ซึ่งเป็นศูนย์กลางทางการเงินระดับโลก ช่วยสร้างความน่าเชื่อถือและทำให้บริษัทดูเป็นองค์กรระดับโลกมากกว่าบริษัทจีน
- หลีกเลี่ยงกฎระเบียบที่เข้มงวดของจีน ในช่วงเวลานั้น รัฐบาลจีนกำลังเพิ่มความเข้มงวดในการควบคุมบริษัทเทคโนโลยีที่จะไประดมทุนในต่างประเทศ การตั้งบริษัทแม่ในสิงคโปร์อาจช่วยให้กระบวนการง่ายขึ้น
- เอาใจนักลงทุนตะวันตก เพื่อเตรียมตัวสำหรับ IPO ในสหรัฐฯ การมีภาพลักษณ์ที่ห่างจากรัฐบาลปักกิ่งย่อมสร้างความสบายใจให้กับนักลงทุนและหน่วยงานกำกับดูแลของสหรัฐฯ มากกว่า
อย่างไรก็ตาม กลยุทธ์นี้กลับไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร เพราะไม่ว่า Shein จะมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่ไหน แต่หัวใจของธุรกิจ, ซัพพลายเชนกว่า 80%, และรากเหง้าของวัฒนธรรมองค์กรยังคงอยู่ที่เมืองกว่างโจว ประเทศจีนอย่างแยกไม่ออก สุดท้ายแล้ว แรงกดดันจากชาติตะวันตกก็ยังคงพุ่งเป้ามาที่ประเด็นเดิมๆ อย่างไม่ลดละ
เหตุผลที่แท้จริงของการ ‘หวนคืน’ เมื่อแรงกดดันด้าน ESG และภูมิรัฐศาสตร์รุนแรงกว่าที่คิด
การที่ Shein อาจต้องพับแผน “สิงคโปร์โมเดล” และหวนคืนสู่จีน สะท้อนให้เห็นความจริงที่เจ็บปวดว่า โมเดลธุรกิจแบบ “เติบโตเร็ว-ต้นทุนต่ำ-โปร่งใสน้อย” กำลังชนเข้ากับกำแพงของมาตรฐานสากลด้าน ESG อย่างจัง
Shein มีปัญหาอะไรบ้าง ที่เป็นอุปสรรคสำคัญ?
- ประเด็นด้านสังคม (Social) ข้อกล่าวหาเรื่องการใช้แรงงานที่อาจเชื่อมโยงกับการบังคับใช้แรงงานในซินเจียง, สภาพการทำงานที่หนักหน่วงของพนักงานในโรงงานซัพพลายเออร์ (มีรายงานว่าต้องทำงาน 75 ชั่วโมงต่อสัปดาห์), และการจ่ายค่าแรงที่ต่ำ
- ประเด็นด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental) โมเดลธุรกิจแบบ Ultra-Fast Fashion ที่ผลิตเสื้อผ้าหลายพันแบบต่อวัน ก่อให้เกิดปัญหาขยะสิ่งทอจำนวนมหาศาล, การปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากการผลิตและขนส่ง, และการใช้สารเคมีในกระบวนการย้อมผ้า
- ประเด็นด้านธรรมาภิบาล (Governance) ความไม่โปร่งใสในโครงสร้างบริษัท, การที่ผู้ก่อตั้งไม่เคยให้สัมภาษณ์กับสื่อ, และข้อกล่าวหาเรื่องการลอกเลียนแบบดีไซน์จากดีไซเนอร์รายย่อยและแบรนด์อื่นๆ เป็นประจำ
แรงกดดันเหล่านี้ ทำให้การระดมทุนในตลาดที่ให้ความสำคัญกับ ESG อย่างสหรัฐฯ และยุโรปเป็นไปได้ยากมาก การกลับไปจดทะเบียนที่ ตลาดหุ้นฮ่องกง จึงเปรียบเสมือนการกลับไปอยู่ใน “คอมฟอร์ตโซน” ที่นักลงทุนอาจให้ความสำคัญกับอัตราการเติบโตและผลกำไรมากกว่าประเด็นด้านจริยธรรม
สมรภูมิ Fast Fashion ในไทย การเคลื่อนไหวของ Shein ส่งผลอะไร?
สำหรับผู้บริโภคชาวไทยที่คุ้นเคยกับการสั่งซื้อสินค้าจาก Shein ผ่านแอปพลิเคชัน การเปลี่ยนแปลงในระดับบริหารอาจดูเป็นเรื่องไกลตัว แต่ในความเป็นจริงแล้ว มันส่งผลกระทบต่อตลาดโดยตรง
- การมุ่งเน้นตลาดเอเชียมากขึ้น เมื่อแผนการบุกตลาดทุนตะวันตกล้มเหลว เป็นไปได้สูงว่า Shein จะหันมาทุ่มเททรัพยากรเพื่อรักษาและขยายฐานลูกค้าในตลาดที่มีการเติบโตสูงอย่างเอเชียตะวันออกเฉียงใต้รวมถึงประเทศไทยมากยิ่งขึ้น เราอาจได้เห็นการตลาดที่ดุดันขึ้น, การเปิดตัวสินค้าใหม่ที่ถี่ขึ้น, และการทำโปรโมชันที่หนักหน่วงกว่าเดิม
- การแข่งขันที่รุนแรงขึ้นกับ Temu และแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ การระดมทุนผ่าน Shein IPO (แม้จะในฮ่องกง) จะทำให้บริษัทมีเม็ดเงินมหาศาลเพื่อนำมาต่อสู้กับคู่แข่งตลอดกาลอย่าง Temu ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มจาก Pinduoduo ที่กำลังไล่ตามมาอย่างรวดเร็ว รวมถึงการแข่งขันกับผู้เล่นรายใหญ่อย่าง Shopee และ Lazada ในหมวดหมู่เสื้อผ้า
- แรงกดดันต่อแบรนด์เสื้อผ้าไทย โมเดลธุรกิจของ Shein ที่เน้นราคาถูกและมีสินค้าให้เลือกมหาศาล ได้สร้างมาตรฐานใหม่ให้กับผู้บริโภค และเป็นความท้าทายอย่างยิ่งต่อแบรนด์เสื้อผ้าของไทย ทั้งแบรนด์ในโซเชียลมีเดียและแบรนด์ในตลาดค้าส่ง ที่ต้องแข่งขันทั้งในด้านราคาและความเร็วในการออกคอลเลกชันใหม่
อนาคตของหุ้น Shein ความท้าทายที่รออยู่แม้ย้ายตลาดสำเร็จ
การตัดสินใจซื้อ หุ้น Shein ดีไหม จะเป็นคำถามสำคัญของนักลงทุนหากบริษัทสามารถเข้าตลาดฮ่องกงได้สำเร็จ แม้การย้ายตลาดจะช่วยลดอุปสรรคด้านกฎระเบียบ แต่ความท้าทายในระยะยาวยังคงอยู่
- การประเมินมูลค่า (Valuation) มูลค่าของ Shein ลดลงจากจุดสูงสุดที่ 1 แสนล้านดอลลาร์ มาอยู่ที่ประมาณ 5-6 หมื่นล้านดอลลาร์ในปัจจุบัน การโน้มน้าวให้นักลงทุนเชื่อมั่นในศักยภาพการเติบโตท่ามกลางการแข่งขันที่รุนแรงและปัญหาภาพลักษณ์ยังคงเป็นเรื่องยาก
- ความเสี่ยงด้านชื่อเสียง (Reputational Risk) ประเด็นด้าน ESG จะไม่หายไปไหน และอาจถูกหยิบยกขึ้นมาโจมตีได้ตลอดเวลา ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อราคาหุ้นและความเชื่อมั่นของนักลงทุนสถาบัน
- ความยั่งยืนของโมเดลธุรกิจ โลกกำลังมุ่งสู่ความยั่งยืนมากขึ้นเรื่อยๆ โมเดลธุรกิจที่เน้น “ของถูก-ใช้แล้วทิ้ง” ของ Shein อาจต้องเผชิญกับกฎระเบียบด้านสิ่งแวดล้อมที่เข้มงวดขึ้นในอนาคต รวมถึงการต่อต้านจากผู้บริโภคกลุ่มที่ใส่ใจเรื่องความยั่งยืน
(Conclusion) บทสรุป การเดิมพันครั้งใหม่บนกระดานที่คุ้นเคย
การเดินทางของ Shein IPO คือภาพสะท้อนที่ชัดเจนของโลกธุรกิจยุคใหม่ที่ “กำไร” ไม่ใช่คำตอบสุดท้ายอีกต่อไป แต่มันถูกผูกโยงเข้ากับประเด็นทางภูมิรัฐศาสตร์, จริยธรรม, และความยั่งยืนอย่างแยกไม่ออก การตัดสินใจถอยทัพจากตะวันตกและอาจจะ Shein ย้ายสำนักงานใหญ่ กลับสู่แผ่นดินแม่เพื่อเข้าจดทะเบียนใน ตลาดหุ้นฮ่องกง คือการยอมรับความจริงว่า กลยุทธ์การสร้างภาพลักษณ์ให้เป็นสากลนั้นไม่สามารถลบล้างรากเหง้าและโมเดลธุรกิจที่เป็นปัญหาได้
สำหรับ Shein นี่คือการเดิมพันครั้งใหม่บนกระดานที่คุ้นเคยกว่าเดิม แต่สำหรับอุตสาหกรรม Fast Fashion และผู้บริโภคทั่วโลกรวมถึงในไทย นี่คือกรณีศึกษาที่สำคัญว่า แม้ยักษ์ใหญ่ที่เติบโตเร็วที่สุดในโลก ก็ยังต้องปรับตัวและเผชิญหน้ากับคำถามยากๆ เกี่ยวกับ “ต้นทุนที่แท้จริง” ของเสื้อผ้าราคาถูกที่แขวนอยู่ในตู้เสื้อผ้าของเราทุกคน
แหล่งที่มาจาก : am2con
